BLOG

Öncelikle en yüksek sorumluluk sahibi yöneticilerden, en alt seviyedeki çalışanlara kadar iş dünyasındaki tüm bireylere; sağlık, huzur ve güvenli bir iş hayatı dileyerek konuya girmek istedim.

 

Günümüzde kaldırma iletme ekipmanlarının kullanıldığı birçok işletmede, vinçler yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle ağır yüklerin işletme içerisinde bir noktadan başka bir noktaya taşınması ya da yüklenmesinde vinçlerin rolü büyüktür.

 

Her ekipmanda olduğu gibi vinçlerde iş güvenliği açısından önemli derecede riskler barındırır. Bu riskleri ortadan kaldırmak için gerek vinçlerde gerekse operatör de bulunması gereken kriterler bulunmakta olup, bakımları ve vinç periyodik kontrollerinin muayenelerinin zamanında gerçekleştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu kriterlere uyulduğu takdirde olası birçok iş kazasının oluşma riski minimize edilmiş olacaktır. Şimdi isterseniz bu kriterlere ve kriterlere uyulmadığı takdirde sahada sebep olduğu olumsuzluklara değinelim biraz.

 

 

Vinçlerde Alınması Gereken Önlemler

Vinçler kullanım amacına ve konumlarına göre çeşitlilik gösteren iş ekipmanlarıdır. Yukarıda da belirttiğim gibi güvenli bir şekilde çalışılabilmesi için olmazsa olmaz bazı kriterlerin sağlanması gerekmektedir.

 

Gerçekleştirilen vinç periyodik kontrolü, muayenelerinde bu ve bunun gibi şartların kontrolü, testleri gerçekleştirilmekte ve raporlanmaktadır.

 

Bu kriterler vinç çeşidine göre farklılık gösterse de her vinçte olmazsa olmaz;

• Kullanma talimatı
• Sesli ve görsel ikaz özelliği
• Kaldırma tertibatı ile ilgili gereksinimler
• Yük taşıyan kancanın emniyeti için gerekli olan tertibat (emniyet mandalı gibi)
• Gezer köprü vinç ve monoray vinçlerde ray bitişindeki sonlandırıcılar

gibi bir takım gereksinimler bulunmaktadır.

 

Gerçekleştirilen vinç periyodik kontrolü, muayenelerinde; vinç türüne göre mevzuat ve standart şartlarına uygun olarak kontrol kriterlerine göre vinç periyodik kontrolleri gerçekleştirilmekte ve yine vinçte yapılan statik test, dinamik testlerle periyodik kontroller sonlandırılmakta ve raporlanmaktadır.

 

 

Monoray Vinç Periyodik Kontrolü, Periyodik Muayenesi

Yukarıdaki maddelerde belirttiğim ray bitişindeki sonlandırıcıların varlığının iş güvenliği açısından önemini iş hayatımın ilk yıllarında yaşadığım bir iş kazası ile anlatmaya çalışacağım. Bunun yanında saha örneği verirken, öğrendiğim bir durum ile ilgili söz konusu kriterlerin ne kadar önemli olduğunu siz iş dünyasının sürekliliğinde pay sahibi değerleriyle paylaşarak daha güvenli daha huzurlu bir çalışma hayatının oluşmasına katkı sağlamasını diliyorum.

 

İlk örneğim, 1989 yılında kendi yaşadığım bir vinç iş kazası.

Meslek Lisesi Torna Tesviye bölümüne öğrenci olarak başladığım o yıl, hem mesleki açıdan tecrübe sahibi olmak, hem de staj dönemi öncesinde tecrübe kazanarak staj dönemine daha bilgili olarak başlayabilmek amacıyla staj dönemi öncesinde işe başladım.

 

Çalıştığım firma kamyonların tartıldığı kantar sistemini imal ediyordu. Bende atölye ortamında iş dünyasına yeni girmiş bir birey olarak hem mesleğimi iyi öğrenmek, hem de ustalarımın zihninde iyi bir yer edinmek için ne görev verirlerse büyük bir azimle “tabi usta, hemen usta” diyerek şevkle çalışıyordum.

 

Yaklaşık 20 metre uzunluğundaki kantar yataklarını tutan demir profillere baştan başa tam 126 tane delik açıyordum. Önce havşa, sonra sırayla 126 5 lik, 126 10 luk, 126 22 lik matkap uçları ile. Dolayısıyla bir profilin delme işçiliği ortalama bir gün alıyordu. Profiller büyük ve oldukça ağır olduğundan -yaklaşık 2 ton- taşınması ve sabitlenmesi oldukça önemliydi.

 

Yine böyle profil çalışması yapılacağı bir gün profili çalışma alanına taşırken vinç sonlandırıcısının olmaması başta olmak üzere, vinç operatörünün dikkatsizliği ve profili taşıyan yük bağının kancaya takıldığı kısımda emniyet mandalı olmaması kazaya adeta davetiye çıkarmıştı. Profili taşıyan yük bağının kancadan kurtulup profili atması, profilin adeta yerde sekerek ve yerde çukurlar açarak iki kez zıplaması ile maalesef uç kısmının ayağımı sıyırıp ayak başparmağımı kopartması 2-3 saniye içinde gerçekleşti. Çok şükür ki büyük bir felakettin eşiğinden dönmüştüm. Kaza sonrası yapılan operasyon ile parmağımın dikilmesi ile birkaç ay süren iş kaybı dışında kalıcı bir kayıp yaşamadım. Ancak gerek emniyet mandalı gerekse sınırlandırıcıların önemi bu acı deneyimle daha o yıllarda zihnime kazınmıştı adeta. Çok uzun süre bu olayın etkisinden kurtulamadım ve iş performansımın uzun süre düşük seviyelerde kalmasına neden oldu. Hatta mesleğimi gerçekten sevmeme rağmen, okul bitiminde farklı mesleklere yönelmeme sebep olan bir olay oldu.

 

Ancak yine de tedirginliğimi üzerimden uzun yıllar atamamıştım. Neticesinde zamanla bu travmanın etkisi geçse de,  bu olay beni daha çok kontrol ve bakım alanında çalışmaya sevk etmişti. İstiyordum ki, ne çalışanlar ne de işverenler böyle telafisi tam anlamıyla asla mümkün olmayan üzücü durumlarla karşılaşmasınlar.

 

İş ekipmanlarındaki eksiklerin giderilmemesinin, periyodik kontrollerin gerçekleştirilmemesinin veya gerçekleştirilen periyodik kontrol, muayene, testlerin standart ve mevzuat şartlarına uygun şekilde tam olarak yapılmamasının sonuçlarını küçük yaşlarda yaşadığım bu acı tecrübeyle sizlere aktarmaya çalıştım.

 

 

Köprü Vinç Periyodik Kontrolü, Periyodik Muayenesi

Yine başka bir ucuz atlatılmış olayı paylaşmak istiyorum.

 

Ekipman ve sistemlerinin periyodik kontrollerini, muayenelerini gerçekleştirmek üzere görevlendirildiğim işletmede kullanılan bir köprü vinçte sesli ve görsel (ışıklı) uyarı sistemi bulunmuyordu. Eksikliği kuruluş yetkililerine bildirip, hazırlayacağım raporda kusurlu olan konuyu belirteceğimi söylediğimde kuruluş yetkililerinden maalesef tepki aldım. Böyle önemli bir eksikliğin görmezden gelinemeyeceğini, bu konuda hazırlayacağımız olumlu bir periyodik kontrol muayene raporunun kuruluşa fayda değil, zarar getireceğini açıklamaya çalıştım.

 

Bir süre sonra saptanan eksikliklerin giderilip, köprü vinç periyodik kontrolünün 1.takip kontrolünü gerçekleştirmek için kuruluşa tekrar gittiğimde, kuruluş yetkililerinin küçükte olsa serzenişleri olunca, aynı konu ile ilgili tekrar açıklama yapmaya gayret gösterdim ve yaklaşık olarak aşağıdaki diyaloglar yaşandı.

 

Ben:

• Bu konu o kadar önemli ki; mesela çalışanlarınızdan biri dalgın bir şekilde beklerken, vinç operatörünün farkında olmaması, dikkatsizliği sebebiyle kanca çalışana çarparak yaralanmaya sebep olabilir. Bu nedenle sesli ve ışıklı uyarı sistemleri çalışanları uyaracak ve bu tip kazaların yaşanmamasını sağlayacaktır.

 

Kuruluş Yetkilisi:

• Nereden duydunuz? Dün buna benzer ufak bir durum yaşandı. Kanca bir arkadaşımıza hafif bir şekilde çarptı. İyi ki o esnada vinçte yük taşınmıyordu. Çalışan vinç yoluna girmiş, vinç operatörümüzde bir anlık dalgınlıkla vinç yolunu kontrol etmeden ilerletmeye devam etmiş. Sonra kanca arkadaşımıza hafifçe vurdu, ama şükür birşey olmadı. Dün yaşanan bu olayı size kim anlattı? Bu konuyu kesin içimizden bir arkadaşımız söylemiş olmalı!

demez mi!

 

İnanın, nasıl bir tepki vereceğimi şaşırdım, ne söyleyeceğimi bilemedim.

 

Kısacası, tedbirsizlik ya da vurdumduymazlık her zaman böyle zararsız şekilde atlatılamayabilir. Tedbirsizliğin, gerekli önlemleri almamanın bize maddi manevi zarar vermemesi için, en azından yıl bir kez sistemlerimizin, iş ekipmanlarımızın çalışma şartlarını gözden geçirip, küçük masraflardan kaçmayarak iş kazasına sebep olabilecek tüm ekipmanlarımızın; alanında uzman kişilerce, kuruluşlarca periyodik kontrollerini muayenelerini yaptırtmalıyız.

 

Bunu bir külfet ya da gereksiz bir faaliyet olarak görüp önemsememek; telafisi mümkün olmayan istenmeyen durumlara davetiye çıkarmaktır.

 

NORMCERT olarak bizlerde bu farkındalığın bilinci içerisinde, alanında uzman personellerimiz ile iş dünyasının değerleri olan sizlere hizmet vermekten gurur duymaktayız.

 

Kazaların önlenmesi ve yasalara tam uyum sağlamanız için periyodik kontrol, muayene hizmetlerinde NORMCERT olarak yanınızdayız...

 

 

Süleyman Bican

Periyodik Kontrol Muayene Uzmanı